0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Enkaz altında kalanlardan etkilendi, damar yolu açma robotu geliştirdi

SİVAS – Sivas Teknokent Araştırma Merkezi’nde, sıhhat alanında kıymetli bir teknoloji geliştirildi. Sultan Uzun liderliğindeki takım, yapay zeka dayanaklı otomatik ve taşınabilir damar yolu açma robotu üreterek, bilhassa güçlü hadiselerde hastaların ve sıhhat işçisinin yaşadığı kasvetleri en aza indirmeyi hedefliyor.

Günümüzde sıhhat dalı, teknolojik gelişmeler ile birlikte süratle değişmeye devam ediyor. Bilhassa hasta bakımından ve acil müdahale gerektirecek durumlarda insan yanılgılarını en aza indiren ve verimliliği artıran yenilikçi tahlillere muhtaçlık duyuluyor. Bu manada Sivas Teknokent Araştırma Merkezi’nde yer alan bir firmada, Sultan Uzun öncülüğünde geliştirilen yapay zeka takviyeli otomatik damar yolu açma robotu, sıhhat alanında kıymetli bir adım niteliği taşıyor. Robotun çalışma prensibi ise insan kanındaki hemoglobinin kızılötesi ışınları soğurma özelliğinden yararlanılarak, damarlar yüksek hassasiyetle tespit ediliyor. Kızılötesi kameralara yansıyan bu imajlar, mikro bilgisayarlara işleniyor ve yapay zeka tarafından tahlil ediliyor. İşlenmiş damarlar işaretlendikten sonra robot, otonom sistemlerle otomatik olarak şahsa uygun intraketleri bularak damar yolunu açıyor. Robot, kemoterapi tedavisi alan hastalarda, ağır yanık hadiselerinde, hipotermi geçiren ve obez hastalar ile bilhassa zelzele üzere harikulâde durumlarda enkaz altında kalan yaralılara, damar yolu açma noktasında büyük kolaylık sağlayacak.

“Otomatik formda damar yolu açılıyor”

Kurucu Sultan Uzun, kızıl ötesi ışınlar yüzeye çarptıktan sonra damardaki kanda soğurulma yaşanıyor ve damarların meydana çıktığını belirterek, “Kanda bulunan hemoglobin dediğimiz bir element var. Bu element en kıymetli özelliği kızıl ötesi ışınları soğurması ve öbür dokulardan daha koyu renkli gözüküyor. Deney düzeneğimizde de yer alan bu düzenek sayesinde damar manzaralarını alırken bir mikro bilgisayarlar kullanıyoruz. Deney düzeneği içerisinde tıpkı vakitte da kızıl ötesi ledler bulunuyor. Ledlerle kızılötesi ısınları gönderiyoruz. Kızıl ötesi ışınlar yüzeye çarptıktan sonra damardaki kanda soğurulma yaşanıyor ve damarlar meydana çıkıyor. Kızıl ötesi kameralara yansıyan imajlar mikro bilgisayarlarımıza işleniyor ve imgeler tanımlanmış oluyor. İşlenmiş olan damarlar büsbütün belirginleşip işaretlendikten sonra yapay zeka tarafından eğitiliyor. Yapay zeka eğitiminden sonrasında muhakkak otonom sistemlerimizle birlikte robotumuz ayağa kalkıyor. Buradaki asıl gayemiz damar yolunun otonom bir halde rastgele bir beşere gerek duymadan robot yardımıyla açılması. Daha sonra damar yolu açımında kullandığımız intraketler var. Her hastanın damar yapasına ve çapına nazaran farklı renklerde kullandığımız kanüllerimiz var. Sıhhat işçilerimiz yalnızca bu kanüllerimizi makinaya yerleştirebiliyor ve hastanın damar yapısına ve kolunun çapına nazaran hangi kanülü kullanacağını robotumuza iletiyor, otomatik bir biçimde damar yolunu açmış oluyor” dedi.

“Çok dar bir alanda müdahale gerekebilir”

Sultan Uzun, zelzele vaktinde enkaz altında hastaya müdahale etmek çok sıkıntı olduğunu söyleyerek, “Sağlık çalışanları olarak damar yolu açmak sıkça yaptığımız bir süreç. Birtakım hastaların damar yolunu açmak epeyce sıkıntı olabiliyor. Bu durum hasta ve sıhhat işçisi açısından da çok büyük bir sorun olabiliyor. Sıhhat alanında damar yolunu rahat ve hastalar için daha ağrısız bir formda açılması için bu robot bir gereksinimdi. Buna benzeri bir robot daha evvelce yapılmış mı diye araştırdığımız vakit da yalnızca Amerika’da bir prototip çalışması yapılmış ve hala da o prototip üzerinde çalışmaları sürüyor. Sarsıntı vaktinde enkaz altında hastaya müdahale etmek çok zordur. Çok dar alanda müdahale etmeniz gerekebilir. Bu robotumuz zelzele vaktinde robotun sığabileceği bir alanda da faaliyete geçebilir ve orada da bu robotu açabilirsiniz” diye konuştu.

“Damar çapları daralıyor”

Belli hastalık durumlarında, ambulansta nöbet geçiren ve daima hareket eden bir hastaya damar yolu açmanın çok güç olduğunu tabir eden Uzun, “Enkaz altında kalan hastaların orada uzun müddetli kalmalarından ötürü damar yarıçaplarında da daralmalar yaşanabiliyor. Hava kaidelerinin soğuk olduğu devirlerde hipotermiye dayalı damar çapları daralabiliyor. Bu durum sıhhat çalışanlarının damar yolunu bulup hastaya müdahale etmeleri zordur. Bu robotumuz acil müdahale gerektiren durumlarda ve hastanelerde hastaya müdahale edilme durumları üzere birçok alanda kullanılabilir. Kemoterapi tedavisi alan hastalarımızda, ağır yanık hadiselerinde, hipotermi ve obez hastalara müdahale durumlarında, muhakkak hastalık durumlarında ve ambulansta nöbet geçiren daima hareket eden bir hastaya müdahale etmek damar yolu açmak çok zordur. Türkiye’de de damar görüntüleme ile ilgili çalışmalar yapıldı lakin damar yolunu otonom açan bir robot çalışması şu anda maalesef yok” şeklinde konuştu.